Chính phủ Mỹ đang cố gắng hạ nhiệt lạm phát, đồng thời nỗ lực tái công nghiệp hóa và giúp đất nước tự lực xuất các sản phẩm chiến lược. Song, các chính sách đó sẽ khiến Mỹ đối mặt với tình trạng thiếu lao động và chi phí tăng cao.
Theo Financial Times, Tổng thống Joe Biden từng cam kết rằng Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA) sẽ giúp tái công nghiệp hóa nước Mỹ và tạo thêm việc làm. Tuy nhiên, các nhà kinh tế và nhà đầu tư lại cảnh báo rằng IRA sẽ không thể làm giảm lạm phát.
IRA là kế hoạch trợ cấp trị giá 369 tỷ USD nhằm thúc đẩy sản xuất và phát triển năng lượng sạch tại Mỹ. Đạo luật Khoa học và CHIPS được thông qua cùng thời điểm, sẽ cung cấp hơn 50 tỷ USD nhằm khuyến khích hoạt động sản xuất chất bán dẫn trong nước.
Quy mô của các khoản tài trợ liên bang đã tạo ra sự bùng nổ trong đầu tư. Tuy vậy, các chuyên gia đang lo ngại rằng cuộc tranh giành công nhân sẽ tạo ra một đợt lạm phát mới, làm phức tạp thêm nỗ lực hạ nhiệt nền kinh tế của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed).
Ông Gary Hufbauer, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nhận định: “Chúng ta đang đổ rất nhiều tiền để đưa các doanh nghiệp đến Mỹ, mở rộng sản xuất nhưng lại không hề có nhân công”. Các chuyên gia tư vấn tại McKinsey cảnh báo rằng nỗ lực thúc đẩy hoạt động sản xuất bán dẫn trong nước của Mỹ sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu kỹ sư và chuyên viên kỹ thuật hiện nay. Các doanh nghiệp sẽ cần thêm 300.000 kỹ sư và 90.000 chuyên viên kỹ thuật vào năm 2030.
“Tôi hoàn toàn ủng hộ những công việc được trả lương cao. Nhưng sau đó, hoặc khách hàng phải chi nhiều tiền hơn, hoặc [doanh nghiệp] phải nâng năng suất. Và cách dễ dàng nhất để đạt năng suất cao hơn là tự động hóa”, ông Willy Shih, giáo sư tại Trường Kinh doanh Harvard, cho hay.
Các nhà phát triển đã cam kết đầu tư 200 tỷ USD cho những dự án mới kể từ khi IRA và CHIPS được thông qua vào tháng 8 năm ngoái. Nhưng theo ông Larry Fink, CEO và Chủ tịch của quỹ đầu tư lớn nhất thế giới BlackRock, những nỗ lực của Washington nhằm phá vỡ sự phụ thuộc vào Trung Quốc thông qua trợ cấp sẽ giữ lạm phát ở mức cao.
“Bạn không còn nghe thấy từ toàn cầu hóa nữa”, ông Fink phát biểu tại một hội nghị ở Đại học Columbia. “Chúng ta đang xây dựng các nhà máy sản xuất chip mới tại Mỹ – [nhưng] với cái giá là gì?”. Ông Fink cho rằng những nỗ lực khôi phục lĩnh vực sản xuất của chính quyền Tổng thống Biden đồng nghĩa với việc lạm phát tại Mỹ khó có thể giảm xuống 4% “trong tương lai gần”.
IRA gồm các khoản trợ cấp trị giá 369 tỷ USD và những khoản tín dụng “không giới hạn”, đồng nghĩa rằng chi phí có thể đội lên quá 1.000 tỷ USD, theo Credits Suisse, Goldman Sachs và Viện Brookings.
